ეტგარ კერეტი კი 2001 წელს გავიცანი ამერიკაში, სადაც მწერლების სემინარზე დაგვიანებით ჩამოვიდა, მაგრამ მაშინვე დავმეგობრდით, რადგან მაშინვე მივხვდი რომ ასეთი ახლობელი იქ, ოცდაათ მწერალს შორის, არავინ მყავდა. ცოლიც თან ჩამოიყვანა (მშვენიერი შიღა - როგორც თვითონ ეძახდა ღიმილით) და ღიმილის გარეშე ეტგარ კერეტი, არც მინახავს. მხოლოდ ერთხელ ვნახე დასერიოზულებული და ისიც 11 სექტემბერს, დილით, როცა ყველანი გაგვაღვიძეს (მთელი სასტუმრო) და ტელევიზორები ჩაგვირთეს, რომ საკუთარი თვალით გვენახა როგორ უტევდნენ ტერორისტები ნიუ-იორკის ტყუპებს. სემინარის მონაწილეები ერთ სართულზე ვცხოვრობდით და ამერიკელებმა გადაწყვიტეს, რომ დაუყონებლივ გავიყოფოდით და ევროპელები დავარბევდით აზიელებს ან პირიქით. ამიტომაც დერეფანში, ჩვენს ოთახებს შორის, რომელიღაც ამერიკული სპეცსამსახურის ხალხი ჩააყენეს და თვალს არ გვაშორებდნენ ეს ბრგე, კუნთმაგარი ადამიანები, სანამ ორგანიზატორები არ დავარწმუნეთ რომ ერთმანეთის დახოცვას ნამდვილად არ ვაპირებდით. (ორგანიზატორებთან მოსალაპარაკებლად ებრაელი ეტგარი და პალესტინელი პოეტი ჰასან ზაქატანი ერთად გავგზავნეთ და ამ ილეთმა, როგორც ჩანს, ამერიკელებზეც კი გაჭრა). საღამოსკენ სპეცსამსახურის ხალხი ჩვენი სასტუმროს დერეფანში აღარ იყო და ამოვისუნთქეთ, მაგრამ ნიუ-იორკში მომხდარი საშინელების გამო, ჩვენი სემინარის ენერგიაც შეიცვალა და მხიარული მწერალიც აიოვაში ძნელი სანახავი გახდა. ეტგარ კერეტმაც მოიწყინა და გაღიმებული მხოლოდ ერთი კვირის თავზე ვნახე, როცა გაზეთ "ნიუ-იორკ თაიმსში" მისი მოთხრობების შესახებ კრიტიკული წერილი დაიბეჭდა.
ჩვენი მასპინძლები, გამთენიისას, კარების ღრიჭოში, ძირითად ამერიკულ პრესას შემოგვიცურებდნენ ხოლმე და "ნიუ-იორკ თაიმსის" ის ნომერი უკვე დილით მქონდა წაკითხული, მაგრამ ჩემს ებრაელ მეგობარს არაფერი ვუთხარი, არ ეწყინოს-მეთქი და გაზეთიც მონდომებით დავკეცე. რომ გავიფიქრე, იქნებ ვერც შეამჩნიოს-მეთქი, თვითონ მომიკაკუნა და სიცილით მითხრა - ნახე ამერიკელები როგორ მლანძღავენო და ჩემს ოთახში, გაშლილი გაზეთით ხელში, მშვენიერ შიღას შემოუძღვა. მშვენიერი შიღაც ისე იცინოდა, რომ აბსოლუტურად დარწმუნებული იყო ქმრის გენიალურობაში, მაგრამ გენიალური ეტგარ კერეტიც ადამიანია და ამიტომ მაინც გამაკვირვა ეტგარის რეაქციამ "ნიუ-იორკ ტაიმსის" წერილზე, სადაც მას სინამდვილეში კი არ აკრიტიკებდნენ, უბრალოდ ლანძღავდნენ. ლანძღავდნენ ალბათ იმის გამო, რაც მან 11 სექტემბრის შემდეგ, სპეციალურად ამ საშინელი ტერაქტისადმი მიძღვნილ კონფერენციაზე თქვა. მან გულწრფელად თქვა ის, რასაც ფიქრობდა - ტერორისტების მიერ გატაცებულ არცერთ თვითმფრინავში, ამდენ ამერიკელს შორის, არ აღმოჩნდნენ ადამიანები, რომლებიც სერიოზულ წინააღმდეგობას გაუწევდნენ თავდამსხმელებს, რომლებსაც თან პატარა ჯაყვების გარდა, არაფერი ჰქონდათ. ჩვენთანო, ისრაელშიო, ყოველ მესამე გაჩერებაზე, კბილებამდე შეიარაღებული ტერორისტი ამოდის ავტობუსში, მაგრამ იმ ტერორისტისთვის წინააღმდეგობის გაწევაში, მძღოლები და მგზავრები, ერთმანეთს ეცილებიანო. ალბათ გამოცდილების ბრალიაო, - ბოლოს კი დაამატა ეტგარმა, მაგრამ აზრი აღარ ჰქონდა, რადგან კერეტის შემდეგ მილეტა პროდანოვიჩი გამოვიდა სიტყვით და ბელგრადის დაბომბვაზე ისაუბრა. ამერიკელები სერბებს სამოცდათვრამეტი დღის მანზილზე ბომბავდნენ და ახლა მაინც ხომ ეცოდინებათ საჰაერო თავდასხმა რას ნიშნავსო. პროდანოვიჩის შემდეგ ვიეტნამელმა მწერალმა ითხოვა სიტყვა, მაგრამ კონფერენციის ორგანიზატორებმა შესვენება გამოაცხადეს და შესვენების შემდეგ კი ზრდილობიანად მოგვიბოდიშეს - კონფერენცია გაურკვეველი ვადით გადაიდოო და მართლებიც იყვნენ. ვიეტნამელს რომ იმის შესახებ მოეთხრო, რასაც ამერიკელები ვიეტნამში კადრულობდნენ, კონფერენციის მიწურულს ალბათ რეზოლუციის მიღება დაგვჭირდებოდა, ბინ ლადენის მხარდასაჭერად..
პოლიტიკურ თემებზე, იმ დღის შემდეგ, კონფერენცია აღარც მოუწვევიათ და პოლიტიკის შესახებ, საერთოდ აღარც უკითხავთ რამე რომელიმე ჩვენთაგანისთვის. სემინარიც ჩვეული რიტმით გაგრძელდა, მაგრამ ამერიკელებმა ეტგარ კერეტს მაინც არ აპატიეს ის, რაც სერბ ან ვიეტნამელ მწერალს შეეძლო ეთქვა, მაგრამ არა ებრაელს, რადგან ეტგარი ისრაელს წარმოადგენდა - ქვეყანას, რომელსაც ამერიკელები დედობრივი მზრუნველობით ეხმარებოდნენ და კერეტიც ამიტომ დასაჯეს. თუმცა ისეთი მწერლისთვის, როგორიც ეტგარ კერეტია, კრიტიკოსების (და მითუმეტეს ამერიკელი კრიტიკოსების) უარყოფითი აზრი, შესაძლოა სულაც არ მოქმედებდეს მის წიგნებზე უარყოფითად (ან დადებითად), რადგან დარწმუნებული ვარ რომ ეტგარისთვის მთავარი მაინც მკითხველია და არა კრიტიკოსი. მკითხველები კი მას ძალიან ბევრი ჰყავს და მისი წიგნები, მსოფლიოს უამრავ ქვეყანაში, რეკორდული ტირაჟებით გამოდის. მისი წიგნები მსოფლიოს მრავალ ენაზეა თარგმნილი და ამ წიგნებს ყველგან კითხულობენ, რადგან მისი გმირები და პერსონაჟები ყველგან ცხოვრობენ, ნებისმიერ ქვეყანაში და ნებისმიერი მკითხველიც, ეტგარ კერეტის მოთხრობებში, სწორედ იმ ადამიანებს პოულობენ, რომლებიც ჩვენს გვერდით ცხოვრობენ, მაგრამ მათ არსებობას, უბრალოდ ვერ ვამჩნევთ. მწერალიც, ალბათ იმ ადამიანს ჰქვია, ვისაც უხილავის დანახვა შეუძლია და შეუძლია ისეთი სამყაროს შექმნა და აღმოჩენაც, რომელიც რეალურზე დამაჯერებელია, უფრო კეთილია და ლამაზი..
ეტგარ კერეტის საიდუმლოც, შეიძლება სწორედ სიყვარულია, რომელსაც მკითხველი ადვილად გრძნობს, რადგან ეტგარ კერეტს იმდენად უყვარს თავისი მოთხრობების გმირები - ადამიანები, ვის შესახებაც წერს, რომ მათ რეალურ არსებობაში მკითხველსავ ეჭვი არ ეპარება და მკითხველიც იჯერებს, რომ მწერლის მიერ მოგონილი ამბავი თუ პერსონაჟი უფრო ჰგავს სინამდვილეს, ვიდრე სამყარო, რომელშიც ვცხოვრობთ..
საღამოობით, სემინარებისაგან თავისუფალ დროს, როცა სადმე ვსხდებოდით ხოლმე ჭიქებით ხელში, ეტგარ კერეტი ისეთი სიყვარულით ყვებოდა (ერთი შეხედვით დაუჯერებელ ისტორიებს), რომ ძალიან, ძალიან მომინდა მისი წიგნების წაკითხვა და როცა წავიკითხე, აღმოვაჩინე რომ ეტგარ კერეტს, ბავშვობიდან ვიცნობ, მიუხედავად იმისა, რომ სხვადასხვა ქვეყნებში დავიბადეთ და გავიზარდეთ და ამერიკამდე ერთმანეთს არასოდეს შევხვედრივართ. ისიც აღმოვაჩინე, რომ ეტგარ კერეტი სწორედ ისე წერს, როგორც მე მინდა რომ ვწერდე. მინდა, რომ ეტგარივით ნიჭიერი ვიყო და ომი ისრაელსა და პალესტინას შორის მალე დამთავრდეს..
თუმცა ომი, რომელსაც ომს არ ეძახიან, ისევ გრძელდება და ყოველთვის, როცა ახლო აღმოსავლეთში რაღაც ხდება (და ეს რაღაც ძალიან ჰგავს ომს), ჩემი მეგობარი მახსენდება, რომელიც ისრაელში ცხოვრობს. მას ეტგარ კერეტი ჰქვია და ასეთი კარგი ადამიანი, მართლა იშვიათად შემხვედრია.
კარგი ქვეყანა კი ის არის, სადაც კარგი მწერლები ცხოვრობენ..
